De regels verschillen naargelang de verkiezing en de wetgeving wijzigde ook nog eens sinds de vorige verkiezingen. We zetten de voornaamste weetjes voor jou op een rijtje.
Vlaamse en Federale verkiezingen
De regelgeving rond de Vlaamse en Federale verkiezingen bleef ongewijzigd. Er geldt nog steeds een opkomstplicht voor iedereen vanaf 18 jaar. Dat betekent dat je naar het
stemlokaal moet gaan en een stem moet uitbrengen, al kan je ook blanco stemmen.
Europese verkiezingen
Gelijktijdig met de Vlaamse en Federale verkiezingen, kan je ook stemmen voor de Europese verkiezingen. Daarvoor noteren we een belangrijke nieuwigheid: 16- en 17-jarigen mogen vanaf nu ook hun stem uitbrengen. Meer praktische info volgt later.
Lokale en provinciale verkiezingen
Op lokaal en provinciaal niveau is de wetgeving wel wat
gewijzigd:
• Je bent niet langer verplicht om te komen stemmen voor de komende gemeenteraads- en provincieverkiezingen. Je hebt met andere woorden stemrecht in plaats van opkomstplicht.
• Vanaf 2024 is de kandidaat met de meeste voorkeurstemmen bij de grootste coalitiepartij automatisch de nieuwe burgemeester.
• De samenstelling van de nieuwe gemeenteraad vindt al begin december 2024 plaats, dus niet in januari 2025.
• Je kan niet langer een verklaring op eer geven voor een volmacht.
• Vanaf 2024 zijn enkel nog de voorkeurstemmen bepalend.
Wat is het verschil tussen een lijststem en
een voorkeursstem?
Geef je een lijststem (door het bolletje bovenaan een kieslijst rood te kleuren), dan ga je akkoord met de volgorde van de kandidaten op de lijst. In feite geef je jouw voorkeurstem aan de eerste kandidaat, de lijsttrekker. Indien die jouw stem niet nodig heeft, gaat je stem naar de tweede kandidaat en zo verder. Bij de komende verkiezingen kan je nog steeds een lijststem geven, maar die telt dan enkel als een stem voor de partij. De plaats van de kandidaten op de lijst maakt geen verschil. Om verkozen te raken voor de gemeenteraad, tellen uitsluitend de voorkeursstemmen mee.
